45 Derece Japon Saygısı

Toplum24, Almanya 24 Aralık 2023

Ahmet Arpad

Otobüs otelin önünde duruyor. Açılan kapılardan çekik gözlü insanlar iniyor. Japonlar geliyor!

Rehberleri elinde kağıtlar hızla resepsiyona doğru yürüyor. Kısa bir konuşmadan sonra lobinin bir köşesinde bekleşen grubun yanına gidiyor. Başlıyor konuşmaya. Hızlı hızlı, yüksek sesle. Anlatacak çok şeyi var. Çevresinde toplanmış diğerleri onu dikkatle ve kök kös dinliyor. Sözünü kesip sorun soran yok.

Adamın anlattıkları bir süre sonra bitiyor. Hafifçe öne doğru eğilip çevresindekileri selamlıyor. Onlar da hep birlikte öne eğiliyor, başlarıyla rehberlerini selamlıyorlar. Sonra resepsiyon görevlisi bayanın getirdiği anahtarları alıp asansörlere doğru yürüyorlar. Binmeden önce de yine bir selamlaşma. Vücutların belden yukarısı inip kakıyor, başlar önde, gözleri lobinin mavi yer halısında. Eller iki yanda, sanki hazır olda beklemede! Selamlaşma bittikten sonra asansörün kapısı kapanmadan kendilerini içine atıyorlar.

Yolda tanıdığına rastlayan her Japon, nerede olursa olsun onu "Japon usulü" selamlamak zorunda. Ancak giderek endüstrileşen ülkede insanlar bazı nezaket kurallarını unutmaya başlamış. Özellikle büyük kuruluşlarda çalışan genç nesil elemanların günlük yaşamın birçok davranışından haberdar olmadığı dikkati çekmekte.

Bundan yararlanan bazı işini bilenin kurduğu "nezaket okulları" dolup taşıyor. Zengin babaların gönderdiği şımarık oğullardan büyük kuruluşların "nezaketi" zorunlu kıldığı elemanlarına kadar her gün sayısız Japon bu okulların kapılarını aşındırıyor. Oradaki kurslarda konuşmaktan oturup kalkmaya, el sıkmaya ve eğilip selam vermeye değin her şeyi öğreniyorlar. Hiç ucuz olmayan kurslarda.

Eğilerek selam vermenin çeşitleri var. Kişi, aynı sınıftan ve aynı derecedeki insan karşısında 15 derece, şefi karşısında 30 derece, onu kabul etmek lütfunda bulunan genel müdürü karşısında da 45 derece eğilmek zorunda. Eğilerek selamla bir saygı gösterisi, bir şükran ifadesi! Geleneğe uygun şekilde selamlanmayan kişi karşısındakinin kendisine saygısızlık yaptığına inanabilir.