Memlekete para yollayanlar

Aydınlık Avrupa, 16 Şubat 2025

STUTTGART
AHMET ARPAD

Vincent uzun boylu, gençten, yakışıklı bir Afrikalı. Başındaki kasketi ters giymiş. Elinde cüzdanı sıranın kendisine gelmesini bekliyor. Sağına soluna bakınıyor, hafiften bir ıslık çalıyor. Sırada ondan önce iki kişi daha var. Önündeki çekik gözlü Asyalı biraz huzursuz gibi. Yerinde pek duramıyor. En öndeki orta yaşlı, sarışın kadın elindeki Avro'ları gişede oturan memura uzatıyor. Ona bir şeyler söylüyor. Çok hızlı konuşuyor. Yaptığı işi pek sevmediği yüzünden belli olan canı sıkkın memurun uzattığı formları imzalıyor. Sarışın kadın yine bir şey söylüyor, fakat yanıt alamıyor. Asyalı, daha ne kadar bekleyeceğim, der gibi başını şöyle bir ileri uzatıyor. Sonra dönüp arkasına bakıyor.

Sıra uzamış. Uzun boylu Afrikalı bakışlarını tavana dikmiş ıslık çalmaya devam ediyor. İkinci gişe nedense bugün açık değil. Stuttgart'ın göbeğindeki bu küçük büro bütün dünyaya para transferi yapan bir kuruluş. Müşterileri kentte yaşayan yabancılar, daha doğrusu üçüncü dünya ülkelerinden buraya gelmiş, kıt kanaat geçinmelerine karşın yine de her ay birkaç yüz Avro'yu ne yapıp yapıp, "memlekette" para bekleyen fakirin fakiri ailelerine göndermek zorunda olan insanlar. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre günümüzde tam 70 milyon azgelişmiş ülke insanı endüstri ülkelerinde çalışmakta. Dünya Bankası, bu insanların memleketlerine her yıl yaklaşık 300 milyar dolar yolladığını açıklıyor. Almanya'dan 2023 yılında 37 milyar dolar çıkmış!. Yurtdışında çalışanların en çok para yolladığı iki ülke, ellişer milyar dolar ile Hindistan ve Çin. Geçen yıl yurtdışından Polonya'ya on bir, Romanya'ya dokuz milyar dolar girmiş. Az gelişmiş birçok ülke bu kişisel transferler olmasa çoktan iflas ederdi!

50 Avro'yla bir ay karın doyuranlar

Sıranın kendisine gelmesini sabırla bekleyen Vincent o gün Kongo'daki ailesine 150 Dolar yollayacak. Stuttgart'taki Robert Bosch fabrikasında ayda eline geçen 1800 Avro'nun ortalama yüzde onu memlekete gidiyor. Bu para annesiyle babasının bütün aylık geçimine yetiyor. Endüstri ülkelerinde çalışanları vatandaki yakınları "emekli maaşı" olarak kabul ediyor! Vincent bu büroya üç yıldır geliyor. "Çoğu insan dişinden tırnağından arttırarak evine para yolluyor", diye konuşuyor. "İki yüz Avro'dan fazla yollayan pek yoktur. Şu sırada gördükleriniz hep düşük gelirli insanlar. Almanya'daki bir işsizin anasına yolladığı 50 Avro kadının bir ay karnını doyurur!" diyor. Vincent, geçenlerde burada Kenyalı bir kızla tanıştığını söylüyor. Zengin bir ailenin çocuklarına bakan genç kız kazandığı üç yüz Avro'nun yüzünü her ay anasıyla babasına yolluyormuş!

Ana babalara, yakın akrabalara her ay yollanan paralar günlük geçimleri, ev kiraları, büyük alışverişleri, düğünleri, cenazeleri, borçları için… Endüstri ülkelerinde gece gündüz çalışan, en zor ve dayanılmaz işleri yapanların yolladığı bu paralar olmasa birçok azgelişmiş ülke ekonomisi ayakta duramaz. Dünya Bankası'nın verilerine göre Tacikistan'ın gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde ellisini ve Moldovya'nın yüzde otuz birini yurtdışındaki vatandaşların bu transferleri oluşturuyor.

Asyalı işi biter bitmez, hızla dışarı fırlıyor. Vincent cüzdanından çıkardığı iki yeşil Avro'yu kasadaki kıza uzatıyor. "Kongo'ya 150 Amerikan Doları", diyor...