Cumhuriyet 18.02.2007
AHMET ARPAD
STUTTGART
STUTTGART
Karlsruhe'de çok önemli bir sergi
açıldı 20 Ocak'ta. Şanlıurfa yakınlarındaki Göbeklitepe'de 1995'ten bu
yana çalışmalarını sürdüren Alman Arkeoloji Enstitüsü arkeologlarının gün
yüzüne çıkardığı yapıtlar, insanlığın en eski anıtları!
"12 bin yıl önce Anadolu'da İnsanlığın
en eski anıtları" gerçekten olağanüstü bir sergi. İnsanlığın o günlerde
tarihinin en önemli adımını atmış olduğunu gözler önüne seriyor. Bundan
12 bin yıl önce bu yörede yaşayan Neolitik çağ insanları göçebeliği bırakıp
köyler kurmuş, yerleşmişler. Avcılıktan çiftçiliğe ve hayvancılığa geçerek
de insanlık tarihinde bir dönüm noktasını gerçekleştirmişler, kısacası
bir devrim yaratmışlar. Toplum yaşamındaki bu önemli değişim olmadan günümüzdeki
yaşam gerçekleşemezdi. İşte Göbeklitepe'de bulunanlar bu devrimsel değişimin
kanıtlarıdır. Anadolu'da mağara yaşamını bırakarak tarıma başlayan o insanlar
insanlık tarihinde bir dönüm noktası gerekleştirmişlerdi. Göbeklitepe kazıları
Anadolu'daki en eski anıtsal kült yapılarını, insanlığın ilk büyük yerleşimlerini,
tapınağını, hayvanların evcilleştirilmesi ile tarımın başlangıcını belgeliyor.
Hatuşa ve Troia'nın ardından, gerek Göbeklitepe, gerekse Çatalhöyük ve
Nevali Çori'de bulunanlar, dünyanın en eski yerleşimlerinin Anadolu topraklarında
olduğunu kanıtlamıştır. Avrupalı artık şunu da kabullenmektedir: İleri
uygarlığın çıkış noktası yüzyıllardır sanıldığı gibi eski Yunan değil,
şimdi üzerinde yaşadığımız Anadolu'dur.
12 bin yıl önce yerleşik olmuş insanların
Göbeklitepe'de inşa ettiği tapınağın beş metreye varan T biçimindeki, üzerinde
tilki, yılan, akbaba ve akrep gibi çeşitli hayvan figürleri olan dikilitaşların
kopyaları da Karlsruhe'de sunulan önemli eserlerden. Sergideki buluntular
çağ insanlarının nasıl yaşamış olduğunu gözler önüne seriyor. Yerleşim,
gıda, ticaret, avcılık, tarım, hayvancılık, din ve el sanatlarından örneklerle
Göbeklitepe resmin taşa ilk kazındığı yer, dünyanın ilk tapınağının bulunduğu
yerleşim, Adem ile Havva'nın cennetten atıldıktan sonra görüştükleri ilk
mekân! Şanlıurfa yakınlarındaki Örencik köyünün Göbeklitepe'sinde 80 bin
metrekarelik alanda yer üstüne çıkarılanlar yerleşik bilgileri altüst edici
buluntular... Alman arkeologların Göbeklitepe'den daha çok beklentileri
var. Almanya Cumhurbaşkanı Horst Köhler ile Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet
Necdet Sezer 'in himayesinde Karlsruhe Sarayı'nda açılan sergiye Kültür
ve Turizm Bakanı Atilla Koç "işi çıktığı" için katılıp öngörülen konuşmasını
yapmadı. Çoğunluğu Türkiye müzelerinden getirilmiş 450 eser, Göbeklitepe,
Nevali Çori, Çatalhöyük, Hacılar, Çayönü ve Köşk kazılarında bulunmuş yapıtlar.
Göbeklitepe yapılarının günümüze dek özelliklerini yitirmeden kalmalarının
nedeni, o çağ insanlarının anıtların üzerini kapatarak yöreyi terk etmiş
olmaları.
Karlsruhe'de su şıralar bir başka
ilginç sergi daha kapılarını açtı ziyaretçilere. 10. yüzyıldan günümüze
İslam seramikleri. Göbeklitepe sergisi gibi bu sergiyi de düzenleyen Baden
Eyalet Müzesi yetkilileri, tanıtımda, "Eski Mısır, Babil ve Pers toprak
sanatlarından etkilenmiş olan Ortadoğu seramikleri, sonraki yüzyıllarda
Avrupa'da fayans ve seramik sanatının gelişmesinde büyük rol oynamıştır"
diyor.
www.ahmet-arpad.de
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder