TUNA dergisi Viyana, Mayıs 2020
Viyanalı Stefan Zweig Viyanalı Sigmund Freud'la 1908 yılında tanışır. Adını o yıllarda duyurmaya başlayan genç yazar bir yıl önce çıkmış olan Tersites trajedisini imzalayıp hayranı ünlü psikoloğa: "Profesör Sigmund Freud'a en içten saygılarımla... Stefan Zweig, Viyana, Nisan 1908" sözleriyle imzalayıp yollar. Freud'un 3 Mayıs 1908 tarihli teşekkür mektubu, otuz yıl sürecek ve Viyanalı psikoloğun 1938'de ölümüyle sonuçlanacak kalıcı bir dostluğun başlangıcı olur.
Stefan Zweig, Freud psikoanalizini uyguladığı öykülerinde olayları, kişi davranışlarını, onların düşün dünyalarını en önemsiz sayılabilecek ayrıntılarına kadar işlerken yalın bir lirizm, vurucu bir gerilim sağlamayı ustalıkla başarır. Anlattıkları çoğu kez onun psikolojik-edebî deneyimleri, kişi olarak yaşadıklarıdır. Kimi yapıtında karşımıza çıkan alışılmamış kişilikteki insanlar ise yazarın gözüpek heveslerini kamçılayarak onu yaratıcılığa sürükleyen karakterlerdir. Stefan Zweig bir şeye hep sadık kalır: Doğruya ve insancıllığa dikkatimizi çeker, karşıtlar arasında aracı rolünü üstlenir. Okurunu inandırıcı gücüne, anlatımı ve diliyle ulaşır. Zweig iyimserdir, sürekli barışı, iyiliği düşler. Her şeye hümanizmin penceresinden bakar.
Salzburg'dan yolladığı 15.04.1925 mektubundaki övgü dolu şu sözler bir gerçeği yansıtır: "Sizin gibi çok çalışan, çok önemli şeyler üzerine kafa yoran birinin kitabımla böyle ilgilenmesi beni çok duygulandırdı ve gururlandırdı..." Zweig için Freud'un öğretisi ve görüşleri çok önemliydi. "Siz olmasaydınız Kleist Duyguların Patolojisi'ni veya Nietzsche Hastalığın Savunması'nı yazmazdı." Zweig'a göre Freud döneminin çoğu yazarına korkusuz ve utançlara kapılmadan duyguların en derinlerine yaklaşabilme cesaretini vermişti. Stefan Zweig'ın 1926 yılında çıkan öyküler seçkisi "Karmakarışık Duygular"ı Freud teşekkür mektubunda: "Olağanüstü bir yaratıcının sanatında ulaştığı doruk!" sözleriyle över. Freud aynı mektubunda öyküleri psikanaliz açıdan inceler, kimi yerlerde anlatımı yorumlar.
Tanıştıklarında 52 yaşında olan Freud 27 yaşındaki genç Zweig'a yetenekli 'oğlu' gözüyle bakıyordu! İlerki yıllarda ünlü psikolog Zweig için çok saydığı, hayranlık ve minnettarlık beslediği bir 'baba' olmuştu! Londra'da ölümünden kısa süre Freud'a yeni yapıtı "Yürek Çöküntüsü"nü: "Sigmund Freud, medico, magistro, amici" sözleriyle imzalar.
Sigmund Freud'un 26 Eylül 1939 günü Londra Golders Green Krematoryum'daki cenaze töreninde bir konuşma yapan Stefan Zweig tabutun başında şu sözlerle ünlü psikoloğa veda eder: "Teşekkürler sana örnek insan, sevgili dost, yaratıcılık dolu bir yaşamın oldu, arkanda bizlere unutulmayacak yapıtlar bıraktın! Bize bilmediğimiz yeni dünyaların kapılarını açtığın için sana teşekkürler. Şimdibizler önderliğin olmadan o dünyalarda gezinirken seni hep saygıyla anacağız. Sigmund Freud, dostların en candanı, ustaların en değerlisi..."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder