Cumhuriyet 03.10.2010
STUTTGART
AHMET ARPAD
Anıtkabir mimari Emin Onat'ın projesini kabul eden uluslararası jürinin başkanlığını yapan Prof. Paul Bonatz, Hitler'den kaçan Alman profesörlerdendi. Yaşamını 1954 yılına kadar Türkiye'de sürdüren Bonatz, ülkemizde birçok önemli yapı ve projeye imzasını atmış bir ünlüydü. Bu yapıların arasında Ankara Saraçoğlu Mahallesi, Sergievi'nin tiyatro ve opera binasına dönüştürülmesi de vardır. Ayrıca İTÜ Taşkışla Binası'nın değişim ve onarımını da Emin Onat'la ortak gerçekleştirmiştir. Şehir plancısı ve mimarı Bonatz Bina Bilgisi kürsüsünde dersler vermiş, 1946-1954 yılları arasında mimari proje öğretmenliği yapmıştır. Bonatz'ın 1943 yılında Türkiye'ye kaçmasının nedeni Münih tren istasyonu projesini kendi kafasına göre değiştirmek isteyen Hitler'le anlaşmazlığa düşmesiydi.
Şu günlerde Bonatz adı Almanya'da yine dillerde. Onun önemli eserlerinden biri olan Stuttgart'ın tarihi tren istasyonu kısmen yıkılmaya başlandı. Binanın "korunması gereken tarihi yapı" olmasını umursamayan ve Alman Devlet Demiryolları ile ortak bir "dev proje"ye imza atmayı amaçlayan sağcı eyalet hükümeti yıkıma başladı bile. Stuttgart'ta projeye karşı çıkan insanlar altı aydır sokaklara dökülüyor. Nüfusu 480 bin olan kentte her hafta 50-60 bin kişi nümayiş yapıyor. Son kamuoyu araştırmalarına göre, kentlilerin yüzde altmış beşi Bonatz'ın istasyonun kısmen yıkılıp işlevini yitirmesine, yeni istasyonun da yeraltına inşa edilmesine ve Stuttgart-Münih yönünde yepyeni bir tren hattı yapılmasına karşı. Şu sıralar tüm Almanya'nın yakın ilgisini çeken tüm nümayişlere karşın politikacılar bildiklerini okumaya devam ediyor. 2020'de gerçekleştiğinde ülkeye 10 milyar Avro'ya patlayacak olan bu proje çok pahalı olduğu gibi, ekonomik de değil. Stuttgart parkında, 300 tarihi çınarı yeraltı istasyonuna yer açmak için yok edecekler. Geçen perşembe günü bu ağaçların kesilmesini çimenlere oturarak engellemek isteyen genç, yaşlı insanları geri tepen binin üzerindeki polisin kaba kuvvet kullanması sonucu 450 kişi yaralandı. Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Stuttgartlı Cem Özdemir, "Yönetenler acımasız bir buldozer politikası uyguluyor" diye konuştu.
Kentin altına ve Ulm yönündeki dağlara açılacak toplam 60 kilometrelik tüneller de yöre arazisinin büyük bir bölümü kireçtaşından oluştuğu için suyla karıştığı anda büyük riskler taşımakta. Karaormanlar'da geçen yıl yapılan deneme kazılarında bu sorun yaşandı ve yakındaki bir küçük kentte sayısız bina kaymaya, temel ve duvarları çatlamaya başladı. Budapeşte'den sonra Avrupa'nın ikinci büyük kaplıca kenti olan Stuttgart'ta bu projeyle şifalı yeraltı suları da büyük tehlike altında. Bütün bunlar niçin mi yapılmak isteniyor? AB'nin 215 milyon Avro ile katıldığı projeyle Paris-Budapeşte arasında trenlerin daha hızlı çalışması amaçlanıyor. Ancak 10 milyar Avro'luk Stuttgart-Münih bağlantısıyla iki kent arası sadece 26 dakika kısalacak! Uzun yıllar Devlet Demiryolları'nda önemli görevlerde bulunmuş, şu anda da kuruluşun danışmanı olan bir kişi basına yaptığı açıklamada: "Hızlı tren ICE 1995'te bu hattı 2 saatte alırdı, bugün ise 2 saat 20 dakikada alıyor," dedi. Nedeni çok basit: Tüm Almanya'da rayların ve trenlerin bakımına son on yılda yapılan yatırım hemen hemen sıfır!
Alman Devlet Demiryolları 2010 yılında tam 15 milyar Avro borçlu bir kuruluş! Geçenlerde Frankfurt'tan Stuttgart'a gelen hızlı tren ICE istasyona girmeden az önce iki kilometrelik bir tünelde kalıverdi. Havalandırması da bozulan trende 400 yolcu tam üç saat kurtarılmayı bekledi! Havaların çok sıcak gittiği temmuz ayında tüm Almanya'da elli hızlı trende havalandırmaları çalışmadığı için sayısız yolcu hastanelere kaldırıldı, tren seferleri günlerce altüst oldu. Sonunda da demiryolları 23 bin yolcuya 2.7 milyon tazminat ödemek zorunda kaldı. Bonatz'ın istasyonundaki yıkımla kentin büyük kuruluşlarından Wolff & Müller görevlendirildi. Stuttgartlı ünlü bir sağcı politikacının danışmanı olduğu bu şirket websitesinde açıkladığına göre 1936'da kurulmuş ve 1939'dan sonra "hızlı bir çıkış" yapmış, 1945'e kadar sayısız büyük projeye imzasını atmış. Hitler dönemindeki bu projelerin neler olduğunu yazılı sorduğumuz şirketten haftalardır yanıt yok! Zenginle fakir arasındaki uçurumun her geçen gün derinleştiği Almanya 13.5 trilyon Avro borçlu. Devlet verilerine göre bu borç günbegün 390 milyon Avro artıyor. Beş milyon insan devlet yardımı olmasa aç kalacak! Gırtlağına kadar borçlu Almanya eğitim sorunlarının da altından bir türlü kalkamıyor. Berlin'deki hükümeti şu anda seçmenlerin sadece yüzde 35'i onaylıyor. On milyar Avro'luk demiryolu projesi insanları politikacılardan iyice soğuttu. Bonatz'ın tarihi istasyonunu kanatsız bir kuşa çevirmekte, çok riskli bir projeye olmayan milyarları yatırmakta inat eden, on binlerin günbegün sokaklara dökülmesini sürekli göz ardı eden Stuttgart eyalet hükümeti hızla güven yitirmeye devam ediyor.
www.ahmet-arpad.de
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder