İnsanı hiç umursamayan politikacılar

Toplum Gazetesi, 25. Juli 2021

Emin Onat'ın Anıtkabir projesini kabul eden uluslararası jürinin başkanlığını yapan Prof. Dr. Paul Bonatz, Hitler'den kaçan Alman profesörlerdendi. Yaşamını 1954 yılına kadar Türkiye'de sürdüren Bonatz, ülkemizde birçok önemli yapı ve projeye imzasını atmış, önemli bir ünlüydü. Bu yapıların arasında örneğin, Ankara Saraçoğlu Mahallesi, Sergievi'nin tiyatro ve opera binasına dönüştürülmesi de vardır. Ayrıca İTÜ Taşkışla Binası'nın değişim ve onarımını da, Emin Onat'la ortak gerçekleştirmiştir Bonatz.Şehir plancısı ve mimarı Bonatz ayrıca, "Bina Bilgisi" kürsüsünde dersler vermiş, 1946-1954 yılları arasında mimari proje öğretmenliği yapmıştır. Bonatz'ın 1943 yılında Türkiye'ye sığınmasının nedeni ise, Münih tren istasyonu projesini, kendi kafasına göre değiştirmek isteyen Adolf Hitler'le keskin bir anlaşmazlığa düşmesiydi.

Bonatz adı, son on yıldır Almanya'da sürekli dillerde. O'nun önemli eserlerinden biri olan Stuttgart'ın 100 yıllık dev tren istasyonu 2010 yılının ağustos ayında yer yer yıkılmaya başlandı. Alman Devlet Demiryolları ile ortak bir "dev proje"ye imza atmayı amaçlayan sağcı eyalet hükümeti binanın "korunması gereken tarihi yapı" olmasını umursamamıştı! Bu projeye karşı çıkan binlerce Stuttgartlı, yıllarca, korona başlayana dek her Pazartesi akşamı sokaklara döküldü. Kamuoyu araştırmalarına göre, kentlilerin yüzde altmışbeşi, Bonatz'ın istasyonunun kısmen yıkılıp işlevini yitirmesine, yeni istasyonun da yeraltına inşa edilmesine ve Stuttgart-Münih yönünde yepyeni bir tren hattı yapılmasına karşı çıkıyor. Yerin üstündeki on altı peron ‘proje‘ gerçekleşip sekiz peron olarak yerin altına girince kentin göbeğinde açılan boş dev alana kondurulacak yüzlerce ‘konforlu lüks konut‘ milyarlar getirecek! Yıllardır tüm Almanya'nın yakın ilgisini çeken tüm nümayişlere karşın politikacılar bildiklerini okumaya devam etti. Projeyi 2020 yılında gerçekleştirmeyi planlamışlardı. Dört yıl önce Almanya'da Sayıştay'ın, "10 milyar Avro'luk" dediği proje uğruna büyük Stuttgart parkında, yaklaşık, kimi 150 yıllık iki yüz tarihi çınar yok edilmişti. 2010 ekiminde bu ağaçların kesilmesini çimenlere oturarak engellemek isteyen genç, yaşlı insanları geri tepen, binin üzerindeki polisin kaba kuvvet kullanması sonucu, 450 kişi de yaralanmıştı.

26 dakika uğruna tam 10 milyar Avro
Kentin altına ve Ulm yönündeki dağlara açılacak toplam 60 kilometrelik tüneller de, yöre arazisinin büyük bir bölümü kireçtaşından oluştuğu için suyla karıştığı anda büyük riskler taşıyor. Karaormanlar'ın Breisgau yöresinde bundan on iki yıl önce yapılan geotermik enerji amaçlı deneme kazılarında büyük sorun yaşanmış, yakındaki bir küçük kentte sayısız bina kaymış, temel ve duvarları çatlamıştı. Budapeşte'den sonra Avrupa'nın ikinci büyük kaplıca kenti olan Stuttgart'ta bu projeyle şifalı yeraltı suları da büyük tehlike altında. Bütün bunlar niçin mi yapılmak isteniyor? Resmi açıklamalara göre AB'nin 215 milyon Avro ile katıldığı projeyle Paris-Budapeşte arasında trenlerin daha hızlı çalışması amaçlanıyor. Ancak 10 milyar Avro'luk Stuttgart-Münih bağlantısıyla iki kent arası sadece 26 dakika kısalacak! İnşaatı 11 yıldır devam ediyor. Hırslı üst düzey politikacıların yararsız ‘prestij projesi'ne karşı çıkanlar, ne buna inanıyor ne de harcamaların 10 milyar Avro'da kalacağına. Uzmanların (!) "2027'de kesin bitecek”, dediği projenin o tarihte 15 milyar Avro'ya malolması bekleniyor.İşin ilginç yanı, Paris-Budapeşte arasında buna benzer başka bir demiryolu çalışması yok...

Politikacılar güven yitirmeye devam ediyor
1993'de sefere giren hızlı tren ICE Stuttgart-Münih arasını 2 saat 10 dakikada alırdı, bugün ise – trenler kat kat modernleşmesine karşın – 2 saat 20 dakikada alıyor. Nedeni çok basit: Stuttgart'ı Münih'e bağlayan demiryolunun bakımına ve yenilenmesine son otuz yıldır yapılan yatırım hemen hemen sıfır! Bu işin içinde olanların belirttiğine göre bilinçli yapılmış! Trenler gittikçe hızlanıyor, fakat raylar ve makaslar eski olduğu için hız yapamıyorlar. Bilinen amaç, ekonomik olmadığı kanıtlanmış ‘gereksiz' dev projeyi kent insanlarının karşı çıkmasına rağmen gerçekleştirmek, rayların yeraltına girmesiyle açılacak 100 hektar alana park manzaralı lüks konutlar inşa etmek!

Konuya girmişken ilginç bir ayrıntıdan da söz etmemek, olmayacak:  Bonatz'ın istasyonundaki yıkımla kentin büyük kuruluşlarından Wolff & Müller görevlendirilmişti. Stuttgartlı ünlü bir sağcı politikacının danışmanı olduğu bu şirket web sitesinde açıkladığına göre, 1936'da kurulmuş ve 1939'dan sonra "hızlı bir çıkış" yapmış, 1945'e kadar sayısız büyük projeye imza atmış! Hitler dönemindeki bu projelerin neler olduğunu 3-4 yıl önce yazılı sorduğumuz şirket yanıt vermemekte ısrar etmişti! Kısa süre sonra da yukardaki açıklamayı siteden silmişti.

Zenginle fakir arasındaki uçurumun her geçen gün derinleştiği Almanya 2,33 trilyon Avro borçlu. Devlet verilerine göre bu borç günbegün 390 milyon Avro artıyor. Beş milyon insan devlet yardımı olmasa aç kalacak! Gırtlağına kadar borçlu Almanya eğitim sorunlarının da altından bir türlü kalkamıyor. Seçmenin 2017'de % 53 olan desteği bugün %40'a düştü. On milyar Avro'luk demiryolu projesi, insanları politikacılardan iyice soğuttu. Bonatz'ın tarihi istasyonunu kanatsız bir kuşa çevirmekte, çok riskli bir projeye olmayan milyarları yatırmakta inat eden politikacılar, güven yitirmeye devam ediyor. Alman Devlet Demiryolları 25 milyar Avro borçlu bir kuruluş! Korona'yla bu borç, hızla artıyor.